Cümleler – Dragoman Transcreation

Sözcüğü sözcüğüne, hatadan hataya

Posted on Kasım 8, 2019Kasım 8, 2019 Çeviri_Tavsiyeleri

Bu yazıda, kaynak metne sadakatin çok ileri götürülmesiyle yapılan hataları inceleyeceğiz. Bu sadakatin, sadece kelimelerin aynı olmasıyla değil, anlamın aynı olmasıyla başarılabileceğini vurgulamak istiyoruz. Yani her kelimesi kelimesine çeviri aslına uygun çeviri değildir, aşağıdaki örneklerde görebileceğiniz üzere bu tür çeviriler anlamdan tamamen uzaklaşabilir de. Bu örneklerle aynı zamanda araştırma yapmanın önemine de değinmek istiyoruz. Bir metindeki sözcükleri genel bağlamı düşünmeden, direkt sözlükteki ilk anlamlarına bakıp çevirirseniz, metne renk veren mecazları, benzetmeleri veya kelime oyunlarını kaçırabilirsiniz. Kaynak metin: In the […]

Beyaz yalanlardan katı kurallara – 1

Posted on Ekim 15, 2019Ekim 15, 2019 Çeviri_Tavsiyeleri

Son zamanlarda gerek müşterilerin gerek çevirmenlerin “gramer” hataları yaptığımızı söylemesi üzerine yabancıların “grammar myth” dediği kavramı, Türkçeye kazandırmakta geciktiğimizi fark ettik. Kısacası bu yazı serisinin amacı, okullarda pedagojik amaçlı ezberletilen bazı İngilizce kurallarının tamamen dayanaksız olduğunu göstermek olacak. Virgül kullanımı, “and” ve virgül, cümleye başlanmayacağına inanılan sözcükler ilk konularımız. Harvard’lı bilişsel dilbilimci Steven Pinker’a göre, okula yeni başlayan çocuklardan aynı anda hem dil bilgisi kurallarını öğrenmeleri hem de düzgün yazı yazmaları beklendiği için çocuklara kolaylık olsun diye öğretmenlerin söylediği beyaz […]

Türkliş istemiyoruz – Editörün Notları

Posted on Mart 30, 2019Mart 30, 2019 Çeviri Teknolojileri

Çeviride literal kalmak, motomot, birebir çeviri yapmak sıklıkla eleştirilir. Bu ayki editör notlarında güzel Türkçemizi Türklişe çeviren birkaç hatayı ele almak istiyoruz. “Bir” ve “Sahip olmak” Kaynak cümle: If you have a powerful computer, you can enjoy this game. Türkliş: Eğer güçlü bir bilgisayara sahipseniz, bu oyundan keyif alabilirsiniz. Güzel Türkçe: Bilgisayarınız güçlüyse, bu oyundan keyif alabilirsiniz. Kaynağa Yakın Alternatif: Güçlü bir bilgisayarınız varsa, bu oyundan keyif alabilirsiniz. Biz Dragoman’da kaynağa yakın durmaktansa, hedef dilde anlaşılır ve akıcı tercüme yapmayı […]

Kaynak metinde muğlaklık – Editörün Notları

Posted on Şubat 11, 2019 Çeviri_Tavsiyeleri

Editörün Notları – Ocak 2016 Kaynak metinde muğlaklık varsa ne yaparsınız? Çevirmekte olduğunuz metinde birden fazla anlama gelebilecek, iyi yazılmamış, muğlak ifadelere rastlayabilirsiniz. Bu durumda iki yol izleyebilirsiniz: 1- Muğlaklığı, kendi değerlendirmenize göre doğru olduğunu düşündüğünüz tek bir anlama indirgeyebilir ve çeviriyi ona göre yapabilirsiniz. Ancak bunu yaparsanız, başarı oranınız yüzde 50 olacaktır. Çünkü kararınız nesnel değil, öznel bir gerekçeye dayanacaktır. 2- Aynı konuyu ele alan ve muğlaklık içermeyen farklı bir kaynak bulabilirsiniz. Bulduğunuz bu kaynak, ana metindeki belirsizliği ortadan […]

Çevirmenler ve Cümleler

Posted on Temmuz 21, 2018Temmuz 13, 2019 Çeviri_Tavsiyeleri

Dragoman stilinde çeviri yaparken cümle yapılarının diller arasındaki seçici-geçişkenliği, üzerinde önemle ve dikkatle düşünülmesi gereken bir konudur. Seçici geçişkenlik tanımını kullanmamın bir nedeni cümle yapısında çevirmenin seçimlerinin belirgin oluşudur. Bir diğer nedeni ise eğer çevirmen seçimlerinde hata yaparsa cümle düşüklükleri, anlam bozuklukları veya dilin yapısına uymayan, çeviri kokuyor denilen durumlar ortaya çıkmasıdır. Çünkü her dilin cümle yapıları kendine özgüdür ve iyi çevirmen olmak isteyen önce belirli bir cümle yapısını diğer dile aynen mi yoksa o dilin kurallarına göre mi aktaracağını […]

Neden editörlere ihtiyaç duyarız?

Posted on Ocak 24, 2018Ağustos 14, 2018 Çeviri_Tavsiyeleri

Editör kimdir, editörlerin görev tanımları neleri kapsar, yayıncılıkta, televizyonda, gazete ve dergilerde unvanı editör olan dostlar neler uğraşır? Bu soruların yanıtları duruma ve kuruma göre çok çeşitlilik gösterir. Bu yazıda, çeviri sürecinde editörler neden gereklidir sorusuna odaklanmak ve pratik birkaç açıdan yanıt vermek istiyorum. Yorumlarınızı ve fikirlerinizi bekliyorum. 1. Algının bütünselliği yanıltıcıdır. “Satyş rakmalarımz ihzla yuksliyro” Yukarıdaki cümleyi insanlarımızın %90’u anlayabiliyor. Bazı harflerin yerlerini değiştirseniz dahi algının bütünselliği nedeniyle gözlerimiz hafızadaki doğruyu görüyor; yazıdaki yanlışı değil. Bu kadar bariz yazım […]

İngilizcede Virgül Kullanımı -3-

Posted on Ekim 1, 2015Temmuz 14, 2019 Çeviri_Tavsiyeleri

Hazır buradayken İngilizcede Virgül Kullanımı 1 ve 2‘ye göz atmayı da unutmayınız ! However, Therefore and Indeed However, therefore ve indeed gibi bağlayıcıların öncesinde veya sonrasında virgül kullanımı, cümlenin akışına ve parantez içi eklemelere bağlı olarak tercihe göre değişir. Okumayı kolaylaştırmak için yayınların çoğu günümüzde tercihe bağlı noktalama işaretlerini nadiren kullanmaktadır. Aşağıdaki örneklerin hepsi doğru bir kullanımı göstermektedir: The parking garage, however, was almost empty. The parking garage however was almost empty. The solution, therefore, is simple. The solution therefore is simple. Sharon […]

İngilizcede Virgül Kullanımı -2-

Posted on Eylül 24, 2015Temmuz 3, 2019 Çeviri_Tavsiyeleri

2’den başlamak istemeyenler için bkz. İngilizcede Virgül Kullanımı -1 Açıklayıcı Özne Oluşturmak İçin Virgül Açıklayıcı özne, bir söz tamlamasının başka bir tamlamanın yanına gelerek tekrar ifade edilmesidir (Bir tamlamanın birden fazla kelime içerebileceğine dikkat ediniz, Büyük bir adam). The CEO, a great man, will speak. The car, a maroon Honda, sped from the scene of the crime. I talked to my brother, Steve. Lawson’s book, Voyage to Tomorrow, came out earlier this year. Açıklayıcı özneler virgülle oluşturulur. Bu son örnek ise […]

İngilizcede Virgül Kullanımı -1-

Posted on Eylül 16, 2015Temmuz 9, 2019 Çeviri_Tavsiyeleri

Virgülü cümlelerde ayırıcı görevinde ve kısa bir durmayı göstermek için kullanıyoruz. Bu durum Türkçede olduğu gibi İngilizcede de geçerli. Fakat bir soluk alıp öyle devam etmenin uygun olacağını düşündüğümüz her yere virgül koymamız çeşitli sorunlara yol açacaktır. Öncelikle cümlede anlatmak istediğimizin ne olduğuna karar verip doğru hamleyi ona göre seçmeliyiz. İngilizcede bazı virgül kullanımları katı kurallarla belirlenmiş olsa da kalan kullanımlar yazarın ya da editörün tercihine kalıyor. Burada her iki kategoriye giren kullanımlardan örneklere değineceğiz. Art arda Gelen Kelime, Kelime […]

Sevgili Türkçemiz

Posted on Şubat 17, 2015Temmuz 20, 2019 Çeviri_Tavsiyeleri

Temel beceriler Kelime ekonomisi, ifade zenginliği, basit sözcüklerden sakınmak… Dragoman “Güzel Türkçe, Güzel Çeviri” mottosuyla kurulmuştur. Dil polisliğine soyunmadan, ideolojik kaygılarla sözcük yasaklayanlara kulak asmadan çevirileri dilimize aktarırken yaşayan Türkçeyi kullanmaya, sade, akıcı, anlaşılır metinler üretmeye gayret etmiştir. Deneyimlerimiz çevirilerde teknik terim hatasının, dil hatalarından daha az olduğunu ve daha kolay fark edildiğini gösteriyor. Örneğin “computer screen” terimini hepimiz “bilgisayar ekranı” veya “bilgisayar monitörü” diye çeviriyoruz. Terim zorlaştıkça ve nadirleştikçe, çevirmen kaçınılmaz olarak araştırıyor, en doğru terimi kullanmak için çaba […]