Kategori: Kelime Kullanımı

Cinsiyet eşitliği

Posted Ümit ÖzaydınPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

İngilizcesi “Gender equality” olup ilk gençlik yıllarımda “cinsiyet eşitliği” veya “kadın-erkek eşitliği” diye bildiğim kavram. Sonra ne olduysa “toplumsal cinsiyet eşitliği” diye anılmaya başlandı. Ben bu alandaki toplantılarda simultane çeviri yaparken toplantı aralarında neden böyle diyorsunuz dediğimde, cinsiyet eşitliği dersek sadece cinsiyet anlaşılır (sex), eşitlikle ifade ettiğimiz daha geniş bir kavra demişlerdi. O zaman ikna olmadığım gibi hala ikna olmuş değilim. Türkçe cinsiyet dediğimizde sadece biyolojik cinsiyet aklımıza gelmiyor ki. Geliyorsa, o aklı önce kendini sorgulamalı. Literatürde ve kurumlarda toplumsal […]

mobbing – yıldırma

Posted Ümit ÖzaydınPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

Mobbing, İngilizceden dilimize girmiş olan bir sözcüktür. Yaygın kabul gören Türkçesi “yıldırma”dır, “bezdirme” olarak kullananlar da vardır. Bizim tercihimiz “yıldırma”. Ancak, modern iş hukuku jargonuna dahi “mobbing” kavramı girmiş durumdadır. Mobbing (yıldırma), bir iş yerinde patronun astına veya nadiren de olsa astın üste uyguladığı rahatsız edici, performans düşürücü ve kendini değersiz ve yetersiz hissetmesine neden olan davranışların tamamıdır.  Bu tür davranışları belirli bir grup çalışan diğer iş arkadaşlarına uyguluyor da olabilir. Şirket içerisinde gruplaşmaya yol açması bir yana, mobbing uygulayan […]

corona mı korona mı

Posted Ümit ÖzaydınPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

corona mı yazmalı yoksa korona mı, nasıl yazılır diye merak ediyorsanız doğrusu korona. California – Kaliforniya, cockpit – kokpit, cure – kür örneklerinde olduğu gibi dilime yabancı dillerden geçen sözcüklerde fonotiği, yani okunuşu esas almak bir gelenektir. Ayrıca tıp dilinde cardiac – kardiyak, coronary – koroner gibi pek çok örnek mevcuttur. Neden yeni tip korona virüsü diyoruz diye merak edenler olabilir. Çünkü korona bir virüs ailesi. Şu an dünya salgınına dönüşmüş olan türüne muhtelif adlar önerilmesine rağmen henüz ortak bir […]

“Shall” üzerine

Posted Elifnur UysalPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

Hukuk metinlerinin vazgeçilmez ögesi shall, gerçekten de zorunluluk bildiriyor mu? Hukuk dili gitgide sadeleşiyor. Örneğin ABD’de devlet daireleri artık yalın dil kullanımını teşvik eden kılavuzlar hazırlıyor. Bu kılavuzlarda vurgulanan noktalardan biri, shall’in artık kullanılmaması gerektiğidir. ABD FAA Yalın Dil Kullanımı Programının Direktörü Dr. Bursino Corsino’ya göre, eskiden hukuk fakültelerinde öğrencilere shall’in zorunluluk bildirdiği öğretiliyormuş. Bu nedenle hukuk metinlerinde shall‘in mutlaka kullanılması gerektiği kanısı yaygınlaşmış. Ancak, shall sadece zorunluluk değil, tahmin de belirtebiliyor. Avukatlar shall‘in anlamını o kadar çok değiştirmiş ki şu […]

İngilizce taziye mesajları nasıl yazılır

Posted Ümit ÖzaydınPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

10 Kasım münasebetiyle yazılan İngilizce taziye ve anma mesajlarını görünce, bu konudaki bilgi eksikliğini gidermek gerekiyor dedim. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı ve sevgiyle anarken, bir dilcinin 10 Kasım mesajı da böyle olsun. Taziye ve anma mesajları yazım ilkelerini, doğru kullanımları ve faydalı kaynakları özetlemeye çalışacağım. Bu başlıkları anlatırken yer yer internette araştırma yöntemlerine değineceğim. Bu yazıyı uzatmamak ve nüansları daha anlaşılır kılmak adına açıklamalarımı podcast olarak da paylaşıyorum. Doğru kullanımlar: Remember with compassion: “Rahmetle anıyoruz” derken kullanabileceğiniz en […]

Beyaz yalanlardan katı kurallara – 1

Posted Elifnur UysalPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Cümleler, Kelime Kullanımı

Son zamanlarda gerek müşterilerin gerek çevirmenlerin “gramer” hataları yaptığımızı söylemesi üzerine yabancıların “grammar myth” dediği kavramı, Türkçeye kazandırmakta geciktiğimizi fark ettik. Kısacası bu yazı serisinin amacı, okullarda pedagojik amaçlı ezberletilen bazı İngilizce kurallarının tamamen dayanaksız olduğunu göstermek olacak. Virgül kullanımı, “and” ve virgül, cümleye başlanmayacağına inanılan sözcükler ilk konularımız. Harvard’lı bilişsel dilbilimci Steven Pinker’a göre, okula yeni başlayan çocuklardan aynı anda hem dil bilgisi kurallarını öğrenmeleri hem de düzgün yazı yazmaları beklendiği için çocuklara kolaylık olsun diye öğretmenlerin söylediği beyaz […]

muzdarip mi mustarip mi

Posted Ümit ÖzaydınPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

TDK muzdarip diyor. Dil Derneği mustarip. Dragoman’ın ihtilaflı sözcüklerde önerilerini tercih ettiği sayın Necmiye Alpay da mustarip yanlısı. Benzer şekilde TDK’nın ızdırap önerisine Dil Derneği ve Necmiye Alpay ıstırap karşılığını veriyor. Muzdarip acı çeken, sıkıntılı, dertli anlamlarına geliyor. Bitmek bilmeyen, çaresi bulunamayan acılar için kullanılıyor. Ekşi Sözlük’e ve onlarca foruma konu olan bu ikilemde benim kanaatim ızdırap ve muzdarip. Arapçasının sonunda b olmasını tartışmaya gerek görmüyorum. Çünkü Türkçe sözcükler yumuşak ünsüzle bitmiyor. Dolayısıyla sonu p olacak, O konu net. Bu […]

Sorun “BU”

Posted dragomanPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

Dr. Öğr. Üyesi A. Nursen DURDAĞI Sakarya Üniversitesi Çeviribilim Bölümü Hangi dilde olursa olsun, yazı yazabilmek bir sanattır. Kalemle veya tuşlar yardımıyla harfler veya onlara bürünerek, önce sözcük sonra da tümcelere iz düşümlerini yansıtan, his, görüş, istek, beklenti vb. düşüncelerin sığınağı yazılar, böylece söylemi eyleme dönüştürürler. Yazıya bürünen şeyler, hangi amaçla, niçin, kime, neden yazıldığının rahatlıkla anlaşılmasının yanı sıra, anlatıldığı dilin, dil kullanımını en güzel haliyle göstermesi bakımından da önemlidirler. Yazanın, yazdığı içeriği önemsemesi kadar, diline saygılı davranması, anlatım zenginliğini […]

“continuously” mi, yoksa “continually” mi?

Posted Burak BenkPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Editörün Notları, Kelime Kullanımı

Zarf olan “continuously” ve “continually” çoğu zaman yanlışlıkla birbirinin yerine kullanılıyor. Aynısı, sıfat olan “continuous” ve “continual” için de geçerli. İkisi de süreyi, zaman içinde sürekliliği belirten sözcükler. Üstelik bazı sözlükler her iki sözcüğü eş anlamlı olarak da gösterebiliyor. Oysa aralarında temel bir fark var. “Continuous” kesintisiz, aralıksız, durmaksızın devam etmeyi ifade ediyor. “Continual” ise sık sık, düzenli aralıklarla devam etmeyi ifade ediyor. Her ikisi de zamanda süreklilikle ilgili olmasına rağmen, birinde bu süreklilik bozulmuyor, sekteye uğramıyor. Örneğin, “Professor lectured […]