Kategori: Kelime Kullanımı

“Shall” üzerine

Posted Elifnur UysalPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

Hukuk metinlerinin vazgeçilmez ögesi shall, gerçekten de zorunluluk bildiriyor mu? Hukuk dili gitgide sadeleşiyor. Örneğin ABD’de devlet daireleri artık yalın dil kullanımını teşvik eden kılavuzlar hazırlıyor. Bu kılavuzlarda vurgulanan noktalardan biri, shall’in artık kullanılmaması gerektiğidir. ABD FAA Yalın Dil Kullanımı Programının Direktörü Dr. Bursino Corsino’ya göre, eskiden hukuk fakültelerinde öğrencilere shall’in zorunluluk bildirdiği öğretiliyormuş. Bu nedenle hukuk metinlerinde shall‘in mutlaka kullanılması gerektiği kanısı yaygınlaşmış. Ancak, shall sadece zorunluluk değil, tahmin de belirtebiliyor. Avukatlar shall‘in anlamını o kadar çok değiştirmiş ki şu […]

İngilizce taziye mesajları nasıl yazılır

Posted Ümit ÖzaydınPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

10 Kasım münasebetiyle yazılan İngilizce taziye ve anma mesajlarını görünce, bu konudaki bilgi eksikliğini gidermek gerekiyor dedim. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı ve sevgiyle anarken, bir dilcinin 10 Kasım mesajı da böyle olsun. Taziye ve anma mesajları yazım ilkelerini, doğru kullanımları ve faydalı kaynakları özetlemeye çalışacağım. Bu başlıkları anlatırken yer yer internette araştırma yöntemlerine değineceğim. Bu yazıyı uzatmamak ve nüansları daha anlaşılır kılmak adına açıklamalarımı podcast olarak da paylaşıyorum. Doğru kullanımlar: Remember with compassion: “Rahmetle anıyoruz” derken kullanabileceğiniz en […]

Beyaz yalanlardan katı kurallara – 1

Posted Elifnur UysalPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Cümleler, Kelime Kullanımı

Son zamanlarda gerek müşterilerin gerek çevirmenlerin “gramer” hataları yaptığımızı söylemesi üzerine yabancıların “grammar myth” dediği kavramı, Türkçeye kazandırmakta geciktiğimizi fark ettik. Kısacası bu yazı serisinin amacı, okullarda pedagojik amaçlı ezberletilen bazı İngilizce kurallarının tamamen dayanaksız olduğunu göstermek olacak. Virgül kullanımı, “and” ve virgül, cümleye başlanmayacağına inanılan sözcükler ilk konularımız. Harvard’lı bilişsel dilbilimci Steven Pinker’a göre, okula yeni başlayan çocuklardan aynı anda hem dil bilgisi kurallarını öğrenmeleri hem de düzgün yazı yazmaları beklendiği için çocuklara kolaylık olsun diye öğretmenlerin söylediği beyaz […]

muzdarip mi mustarip mi

Posted Ümit ÖzaydınPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

TDK muzdarip diyor. Dil Derneği mustarip. Dragoman’ın ihtilaflı sözcüklerde önerilerini tercih ettiği sayın Necmiye Alpay da mustarip yanlısı. Benzer şekilde TDK’nın ızdırap önerisine Dil Derneği ve Necmiye Alpay ıstırap karşılığını veriyor. Muzdarip acı çeken, sıkıntılı, dertli anlamlarına geliyor. Bitmek bilmeyen, çaresi bulunamayan acılar için kullanılıyor. Ekşi Sözlük’e ve onlarca foruma konu olan bu ikilemde benim kanaatim ızdırap ve muzdarip. Arapçasının sonunda b olmasını tartışmaya gerek görmüyorum. Çünkü Türkçe sözcükler yumuşak ünsüzle bitmiyor. Dolayısıyla sonu p olacak, O konu net. Bu […]

Sorun “BU”

Posted dragomanPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

Dr. Öğr. Üyesi A. Nursen DURDAĞI Sakarya Üniversitesi Çeviribilim Bölümü Hangi dilde olursa olsun, yazı yazabilmek bir sanattır. Kalemle veya tuşlar yardımıyla harfler veya onlara bürünerek, önce sözcük sonra da tümcelere iz düşümlerini yansıtan, his, görüş, istek, beklenti vb. düşüncelerin sığınağı yazılar, böylece söylemi eyleme dönüştürürler. Yazıya bürünen şeyler, hangi amaçla, niçin, kime, neden yazıldığının rahatlıkla anlaşılmasının yanı sıra, anlatıldığı dilin, dil kullanımını en güzel haliyle göstermesi bakımından da önemlidirler. Yazanın, yazdığı içeriği önemsemesi kadar, diline saygılı davranması, anlatım zenginliğini […]

“continuously” mi, yoksa “continually” mi?

Posted Burak BenkPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Editörün Notları, Kelime Kullanımı

Zarf olan “continuously” ve “continually” çoğu zaman yanlışlıkla birbirinin yerine kullanılıyor. Aynısı, sıfat olan “continuous” ve “continual” için de geçerli. İkisi de süreyi, zaman içinde sürekliliği belirten sözcükler. Üstelik bazı sözlükler her iki sözcüğü eş anlamlı olarak da gösterebiliyor. Oysa aralarında temel bir fark var. “Continuous” kesintisiz, aralıksız, durmaksızın devam etmeyi ifade ediyor. “Continual” ise sık sık, düzenli aralıklarla devam etmeyi ifade ediyor. Her ikisi de zamanda süreklilikle ilgili olmasına rağmen, birinde bu süreklilik bozulmuyor, sekteye uğramıyor. Örneğin, “Professor lectured […]

itibariyle mi itibarıyla mı?

Posted Zeynep HıdırPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

Çoğunuzun “itibariyle” cevabını verdiğini duyar gibiyim. Ne yazık ki yanlış cevap. Dilimize Arapçadan giren bu sözcük karşılaştığımız birçok yerde “itibariyle” şeklinde yanlış yazılmaktadır. Doğru yazımı, “itibarıyla” olmalıdır. Doğru: Sonuç itibarıyla, pazarlama kampanyalarının büyük bir kısmı başarısızlığa uğrayacaktır. Yanlış: Sonuç itibariyle, pazarlama kampanyalarının büyük bir kısmı başarısızlığa uğrayacaktır. Doğru: Net finansal borç 31 Aralık 2017 itibarıyla 2.370 milyon euro olarak gerçekleşmiştir. Yanlış: Net finansal borç 31 Aralık 2017 itibariyle 2.370 milyon euro olarak gerçekleşmiştir. Kaynaklar Alpay, Necmiye, Türkçe Sorunları Kılavuzu, Metis Yayınları, 6. Basım, 2018. Sözer, Vural, Dilinizi Eşek Arıları Sokmasın, […]

Hangi anlamda “officer”? – Editörün Notları

Posted Burak BenkPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Editörün Notları, Kelime Kullanımı

Birden fazla anlama gelen sözcükleri çevirirken neye göre karar verirsiniz? O sözcük için en yaygın kullanılan karşılığı mı tercih edersiniz? Bağlama göre bir karşılık mı seçersiniz? Yoksa bir adım daha ileri gider, güvenilir kaynaklardan çapraz kontrol yaparak, ilgili sözcüğün tam olarak hangi anlamda kullanıldığını doğrulamaya mı çalışırsınız? Genel eğilim, en yaygın kullanılan karşılığı tercih etmek oluyor. Zira en kolayı, en hızlısı bu. Böyle olduğunda, tabii ki doğru tercihte bulunma olasılığınız var, çünkü zaten sözcük bazında doğru bir karşılık kullanmış, ama […]

potential ve possible olası diyerek mi çevrilmeli?

Posted Ümit ÖzaydınPosted in Çeviri_Tavsiyeleri, Kelime Kullanımı

Bazı durumlar var ki bu soruya yanıtımız olumludur. Bazı durumlarda ise değil. Olumlu durumlara bir örnek verelim: “In this case, such activities may render it possible or likely that third parties could use the Software illegally.”  “Bu durumda, sözkonusu faaliyetler Yazılımın yasadışı olarak kullanılmasını mümkün veya olası kılabilir.” İmkan ve olasılılık farklı kavramlar; bu cümlede her ikisi de geçiyor. Çevirmen her ikisine de çevirisinde yer vermek durumunda. Bazı durumlarda ise “potential” veya “possible” sözcükleri tek başlarına yer alıyorlar ve zarf/sıfat […]