Çevirmenlere dair gözünüzü korkutacak hiçbir şey olmadığını sanıyorsanız, yanılıyorsunuz. Bahsedeceklerimiz kişiye has özellikler değil. Çevirmenlerde sıklıkla rastlanan bu özelliklere göz atmak isteyebilirsiniz. Böylelikle, bir çevirmenle görüşmeye başladığınızda, onun mesleğine özgü bu özellikleri sizi şaşırtmayacaktır.
- Dile ve çeviriye olan tutkuları aşırıya kaçabilir.
Yıllardır çeviri yapan ve ileri seviyede dil bilen çevirmenlerin dile olan tutkuları aşikardır. Başınıza dert almak istemiyorsanız, hangi dilin daha iyi olduğu veya birden fazla yabancı dil bilmenin gerçekten gerekli olup olmadığı gibi konular hakkında sakın tartışmaya girmeyin. Bilgisayarların ve yapay zeka teknolojisinin çeviri sektörünü ele geçirdiğini söylemeyi ise aklınızın ucundan bile geçirmeyin.
- Mütercim ile tercüman arasındaki farkı bilmenizi beklerler.
Mütercim ve tercüman sözcüklerini birbirleriyle mümkün olduğunca karıştırmamaya çalışın. Bu iki kavram, çeviri alanında farklı anlamlara gelir. Ufak bir hatırlatma: Mütercimler yazılı çeviri yaparlarken, tercümanlar sözlü çeviri yaparlar. Fakat çevirmenlere kalsa, bu bir takıntı değildir. Görüştüğünüz kişinin mütercim mi yoksa tercüman mı olduğunu bilmiyorsanız, karşınızdaki kişi onunla yeterince ilgilenmediğinizi düşünebilir. (E.N. Orijinal metinde interpreter ve translator geçiyor. Güncel Türkçemizde sözlü tercüman ve yazılı tercüman ifadeleri daha çok kullanılıyor.)
- Zaman zaman üstünlük taslamayı severler.
Görüştüğünüz çevirmeni eski sevgilinizle, üstü kapalı da olsa, kıyaslamaya kalkışmayın. Mesleklerinin doğası gereği çevirmenler genellikle çeşitli kültürlerle iç içe olduklarından, değerli olduklarının farkındadırlar. Genellikle mütevazı olsalar da yalnızca çok dillilik konusunda bile üstün olduklarını bilirler ve kıyaslama yaptığınızı hissettiklerinde hemen kendilerini överler. Bu nedenle, özellikle de dillerdeki yazılı veya sözel yetkinlikleri söz konusu olduğunda, diğerlerini yargılıyor veya eleştiriyor gibi görünürler. Örneğin farklı mutfakların yemeklerini servis eden restoranlara gittiklerinde menülerdeki veya tabelalardaki hataları genellikle hemen fark ederler ve bu hatalardan haz etmedikleri yüzlerinden okunur. Farklı mutfaklara ait yemeklerin adlarının nasıl telaffuz edildiğinden emin değilseniz, küçük düşmemek ve görüştüğünüz kişinin gözünde alay konusu olmamak için seçtiğiniz yemeği garsona menüden gösterseniz daha iyi olur.
- Dil bilgisi konusunda taviz vermezler.
İnternette diğerlerinin dil bilgisi, noktalama ve imlâ hatalarını düzeltmeye ve kelime seçimlerini eleştirmeye bayılan “yorumculardan”, forum üyelerinden veya sosyal medya kullanıcılarından rahatsız mı oluyorsunuz? Bu davranışı sergileyen biriyle bizzat tanışmaya hazır olun. Çevirmenler, aldıkları eğitim boyunca, üzerinde çalıştıkları metinlerdeki fikirleri özenle ve hatasız aktarmayı öğrenirler. Dolayısıyla, en ufak bir yazım veya noktalama hatasının aktarılmak istenen mesajı değiştirebildiği düşüncesine kafayı takmışlardır.
- Sürekli çalışırlar.
Çeviri sektöründe çalışanların zihinleri neredeyse her zaman meşguldür. Yalnızca dolaşıyor veya evlerine dönerken vitrinlere bakıyor olsalar bile çevirmenlerin beyinlerindeki sinirler kelimeleri, gördükleri nesnelerin diğer dillerdeki karşılıklarıyla eşlemeye devam eder. Fakat çevirmenler bunu bilerek yapmazlar. Bu, isteseler de kolay kolay bırakamayacakları bir alışkanlıktır. Gerçi bu durum sizi rahatsız etmemeli. Bunu yeni şeyler öğrenmek için bir fırsat olarak görebilirsiniz.
- Size sataşmak, gıcıklık yapmak ve küfür etmek için farklı dillerden faydalanabilirler.
Birisinin size bir şey söylemek istediği hâlde cesaretini toplayamadığı olmuştur, değil mi? Hatta size nahoş sözler söylemek veya kaba davranmak isteyenler de olmuştur. Çevirmenler üçüncü, dördüncü veya beşinci dilleriyle bu davranışları dolaylı olarak sergilemeyi bilirler. Çoğu çevirmen, hissettikleri baskıdan kurtulmak için kendilerini ifade etmek istese de bunu çok da agresif bir şekilde yapmak istemezler. Bu tür durumlarda duygularını başak bir dilde ifade etmeyi tercih edebilirler.
- Her zaman, ama her zaman bağlamı bilmek isteyeceklerdir.
Çevirmenler bağlamın önemini herkesten çok daha iyi bilirler. Onlarla bir konu üzerinde tartışırsanız, bağlamı iyice belirtmeye hazır olun. Bağlama bu kadar önem vermelerinin sebebi muhtemelen, eğitimleri boyunca her şeyin bağlamını sorgulamalarıdır. Benzer şekilde, bir cümleyi veya ifadeyi çevirmelerini istediğinizde, anında çevirmelerini beklemeyin. Mesajı anlama ve çevirme konusunda her zaman titiz davrandıklarını unutmayın. Ayrıca, onları göndermelerle veya tek bir cümleyle güldürmek istiyorsanız, kullandığınız kelimelerin bağlamlarına bakmadan hayranlık duymalarını beklemeyin.
Yalnızca avukatlar, bilgisayar programcıları ve finansal analiz uzmanları görüştükleri kişileri bezdirme kabiliyetine sahip değildir. Çevirmenler de başa çıkmanın kolay olmadığı özelliklere sahiplerdir. Size tavsiyemiz, bir çevirmenle görüşmeye niyetiniz olursa, bu detayları aklınızdan çıkarmamanız.
Kaynak: https://www.daytranslations.com/blog/2015/07/dating-a-translator-you-better-beaware-of-these-7-details-6487/
Çeviri: İpek Kökeş
